ปรับตัวให้ร่างกายแข็งแรงในทุกฤดูกาล
ประเทศไทยเป็นประเทศเขตร้อนที่มีสภาพอากาศเปลี่ยนแปลงตลอดปี ทั้งร้อนจัด ฝนตกชุก และหนาวเย็นในบางพื้นที่ การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิและความชื้นส่งผลโดยตรงต่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย หากปรับตัวไม่ทันอาจเกิดโรคตามฤดูกาลได้ เช่น ไข้หวัดใหญ่ โรคลมแดด หรือโรคที่มากับน้ำ
องค์การอนามัยโลก (World Health Organization, 2023) ระบุว่า “การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” ส่งผลให้โรคติดเชื้อแพร่กระจายได้ง่ายขึ้น และยังเพิ่มความเครียดทางร่างกายจากอุณหภูมิที่รุนแรงเกินไปทั้งร้อนและหนาว
☀️ ฤดูร้อน: ป้องกันโรคลมแดดและภาวะขาดน้ำ
อุณหภูมิสูงอาจทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำและเกลือแร่มาก จนเกิดภาวะ Heat Exhaustion หรือ Heat Stroke ได้
วิธีดูแลตัวเองในหน้าร้อน
- ดื่มน้ำให้เพียงพอวันละ 1.5–2 ลิตร หรือมากกว่านั้นหากทำงานกลางแจ้ง (กรมอนามัย, 2566)
- หลีกเลี่ยงการอยู่กลางแดดเป็นเวลานาน โดยเฉพาะช่วง 10.00–15.00 น.
- สวมเสื้อผ้าบาง สีอ่อน ระบายอากาศได้ดี
- หากมีอาการเวียนหัว คลื่นไส้ เหงื่อออกมาก หัวใจเต้นเร็ว ให้รีบพักในที่ร่มและดื่มน้ำ
🌧 ฤดูฝน: ระวังโรคที่มากับน้ำและความชื้น
ช่วงฝนตกอาจเกิดโรคติดต่อได้ง่าย เช่น ไข้หวัดใหญ่, ไข้เลือดออก, และ โรคฉี่หนู (Leptospirosis) จากน้ำขังและยุงลาย
วิธีดูแลสุขภาพช่วงหน้าฝน
- สวมเสื้อกันฝนหรือพกร่มทุกครั้งที่ออกจากบ้าน
- เปลี่ยนเสื้อผ้าที่เปียกทันทีเพื่อป้องกันเชื้อราและหวัด
- กำจัดแหล่งน้ำขังรอบบ้านเพื่อลดการเพาะพันธุ์ยุงลาย
- ล้างมือให้สะอาดก่อนรับประทานอาหาร
- รับประทานอาหารปรุงสุกใหม่เสมอ
งานวิจัยโดย Tantawichien (2021) พบว่าผู้ที่สัมผัสน้ำสกปรกหรือเดินลุยน้ำโดยไม่มีรองเท้า มีความเสี่ยงต่อโรคฉี่หนูสูงกว่ากลุ่มทั่วไปถึง 3 เท่า
❄️ ฤดูหนาว: เสริมภูมิคุ้มกันและดูแลระบบทางเดินหายใจ
อากาศเย็นทำให้หลอดเลือดหดตัว และภูมิคุ้มกันลดลง จึงเสี่ยงต่อโรคหวัดและไข้หวัดใหญ่ โดยเฉพาะในเด็กและผู้สูงอายุ
เคล็ดลับสุขภาพช่วงหน้าหนาว
- สวมเสื้อกันหนาวเพื่อรักษาอุณหภูมิร่างกาย
- ดื่มน้ำอุ่นแทนน้ำเย็น เพื่อช่วยให้ระบบไหลเวียนดี
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ (7–9 ชั่วโมงต่อวัน)
- รับประทานอาหารที่มีวิตามินซี เช่น ส้ม ฝรั่ง หรือพริกหวาน เพื่อเสริมภูมิคุ้มกัน
- ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ประจำปี โดยเฉพาะผู้สูงอายุและผู้ป่วยโรคเรื้อรัง (กรมควบคุมโรค, 2567)
สุขภาพดีไม่ใช่แค่การออกกำลังกายหรือกินอาหารดีเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการ “ปรับตัวให้เข้ากับสภาพอากาศ” ด้วย การดื่มน้ำให้เพียงพอ รักษาความสะอาดร่างกาย และพักผ่อนอย่างเพียงพอ เป็นวิธีง่าย ๆ ที่ช่วยให้ร่างกายแข็งแรงได้ในทุกฤดูกาล
อ้างอิง
- กรมอนามัย. (2566). แนวทางการป้องกันภาวะลมแดด (Heat Stroke). กระทรวงสาธารณสุข.
- กรมควบคุมโรค. (2567). คำแนะนำการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล. กระทรวงสาธารณสุข.
- Tantawichien, T. (2021). Leptospirosis in Thailand: Epidemiology, diagnosis and prevention. Journal of Tropical Medicine, 12(3), 45–52.
- World Health Organization (WHO). (2023). Climate change and health. Retrieved from https://www.who.int