ในยุคที่ผู้คนหันมาใส่ใจสุขภาพมากขึ้น “อาหารเสริม” กลายเป็นทางเลือกยอดนิยมสำหรับผู้ที่ต้องการบำรุงร่างกายให้แข็งแรง หรือเพิ่มสารอาหารที่อาจขาดหายไปจากการรับประทานอาหารประจำวัน อย่างไรก็ตามก็มีคำถามสำคัญตามมาว่า อาหารเสริม ดีกว่า สารอาหารจากธรรมชาติ หรือไม่? และเราควรเลือกแบบไหนให้เหมาะกับตัวเอง?
อาหารเสริมคืออะไร?
อาหารเสริม (Dietary Supplements) คือผลิตภัณฑ์ที่มีสารอาหารเข้มข้น เช่น วิตามิน แร่ธาตุ กรดอะมิโน สมุนไพร หรือสารสกัดจากพืชที่ผลิตในรูปแบบเม็ด แคปซูล ผง หรือของเหลว เพื่อเสริมจากอาหารหลัก
อาหารเสริมไม่ได้มีไว้เพื่อรักษาโรค แต่ใช้เพื่อ ป้องกันการขาดสารอาหาร หรือ เพิ่มการทำงานบางอย่างของร่างกาย เช่น เสริมภูมิคุ้มกัน บำรุงสมอง บำรุงผิว ฯลฯ
สารอาหารจากธรรมชาติคืออะไร?
สารอาหารจากธรรมชาติ คือสารอาหารที่ได้รับจาก อาหารสดจริง เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืช เนื้อสัตว์ ปลา ไข่ นม ฯลฯ ซึ่งร่างกายสามารถดูดซึมและนำไปใช้ได้ตามธรรมชาติอย่างสมดุล
อาหารจากธรรมชาติยังมี ไฟโตนิวเทรียนต์ (Phytonutrients) หรือสารพฤกษเคมีที่ไม่สามารถสังเคราะห์ในอาหารเสริมได้ง่าย เช่น สารต้านอนุมูลอิสระในผักผลไม้ หรือเอนไซม์ที่ช่วยย่อยในผลไม้สด
เปรียบเทียบ: อาหารเสริม vs สารอาหารจากธรรมชาติ
| หัวข้อ | อาหารเสริม | สารอาหารจากธรรมชาติ |
| ✅ ความสะดวก | รับประทานง่าย สะดวกในชีวิตประจำวัน | ต้องปรุง ต้องเลือกสรร อาจใช้เวลา |
| ✅ ความเข้มข้นของสารอาหาร | ให้ในปริมาณสูง แม่นยำต่อมิลลิกรัม | ปริมาณอาจไม่แน่นอน ขึ้นกับแหล่งผลิต |
| ✅ การดูดซึม | อาจดูดซึมได้ดีหากทานร่วมกับอาหาร | ร่างกายดูดซึมได้ดีกว่าโดยธรรมชาติ |
| ✅ ความสมดุล | มักให้สารอาหารเดี่ยวๆ ขาดความหลากหลาย | มีวิตามิน แร่ธาตุ และใยอาหารครบถ้วน |
| ❗ ความเสี่ยง | หากใช้เกินขนาด อาจเกิดพิษ (เช่น วิตามิน A, D, E) | ความเสี่ยงต่ำกว่าเพราะเป็นอาหารปกติ |
| ❗ ราคา | บางชนิดราคาแพง หรือมีของปลอมปะปน | ราคาไม่แน่นอนแต่หาได้ทั่วไป |
แล้วควรเลือกอะไร?
คำตอบขึ้นอยู่กับ ไลฟ์สไตล์ สุขภาพ และเป้าหมายของคุณ โดยทั่วไป
- หากคุณ มีสุขภาพดี รับประทานอาหารหลากหลาย ครบ 5 หมู่ → ควรเน้นสารอาหารจากธรรมชาติเป็นหลัก เพราะให้ประโยชน์รอบด้านและปลอดภัยกว่า
- หากคุณ อยู่ในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้สูงอายุ หญิงตั้งครรภ์ ผู้ที่มีข้อจำกัดในการรับประทานอาหาร หรือมีภาวะขาดสารอาหารบางชนิด → อาจจำเป็นต้องใช้ อาหารเสริมเฉพาะทาง ภายใต้คำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกร
- ผู้ที่ต้องการผลลัพธ์เฉพาะเจาะจง เช่น ต้องการผิวใส กล้ามเนื้อ หรือฟื้นตัวเร็วจากการออกกำลังกาย → อาหารเสริมบางชนิดอาจช่วยเสริมได้ในระยะสั้น แต่ไม่ควรใช้แทนอาหารจริง
❗ ข้อควรระวังในการใช้อาหารเสริม
- อย่าใช้แทนอาหารหลัก: อาหารเสริมควร “เสริม” ไม่ใช่ “แทน”
- อ่านฉลากและปริมาณให้ชัดเจน: หลีกเลี่ยงการใช้เกินขนาด
- ระวังผลิตภัณฑ์ปลอม: เลือกยี่ห้อที่ได้มาตรฐาน อย. และ GMP
- ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ: โดยเฉพาะหากคุณมีโรคประจำตัวหรือใช้ยาอยู่
อะไรดีกว่ากัน?
“สารอาหารจากธรรมชาติ” ดีกว่าในระยะยาว เพราะปลอดภัยและสมดุลกว่า แต่ในบางสถานการณ์ “อาหารเสริม” ก็มีบทบาทสำคัญในการเสริมสุขภาพ โดยเฉพาะเมื่อร่างกายต้องการสารอาหารเฉพาะทางหรืออยู่ในช่วงที่รับประทานอาหารไม่ครบถ้วน
คำแนะนำคือ: ควรใช้ทั้งสองอย่างอย่างสมดุลและมีสติ เพื่อให้ร่างกายได้รับสิ่งที่ดีที่สุดจากทั้งสองโลก
อ้างอิง
- สำนักงานโภชนาการ กรมอนามัย. (2563). ปริมาณสารอาหารอ้างอิงที่ควรได้รับประจำวันสำหรับคนไทย พ.ศ. 2563. สืบค้นจากไฟล์ PDF “DRI ไทย 2020” (thaidietetics.org)
- Office of Dietary Supplements, National Institutes of Health. (2025). Dietary Supplement Fact Sheets. สืบค้นจากเว็บไซต์ข้อมูลเรื่องผลิตภัณฑ์เสริมอาหารของสถาบันสุขภาพแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (ods.od.nih.gov)