เคยไหม? วันที่เหนื่อยล้า เครียด หรือรู้สึกไม่สบายใจ แล้วจู่ ๆ ก็อยากกินของหวาน หรือของทอด ทั้งที่ไม่ได้หิวจริง ๆ นั่นคือ พฤติกรรมที่เรียกว่า Emotional Eating หรือการกินตามอารมณ์ ซึ่งเป็นกลไกที่หลายคนใช้เพื่อปลอบใจตัวเองในช่วงเวลาที่ยากลำบาก
🧠 ทำไมเราถึงกินตามอารมณ์ ?
การกินตามอารมณ์เกิดจากหลายปัจจัย ทั้งทางจิตใจ และชีวภาพ
– ฮอร์โมนความเครียด เมื่อเรารู้สึกเครียด ร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล ซึ่งกระตุ้นความอยากอาหาร โดยเฉพาะอาหารที่มีไขมัน และน้ำตาลสูง
– ความสุขชั่วคราว อาหารบางชนิด เช่น ช็อกโกแลต หรือของหวาน สามารถกระตุ้นการหลั่งโดพามีน ทำให้รู้สึกดีขึ้นชั่วคราว แต่ผลลัพธ์ระยะยาวอาจไม่ดีต่อสุขภาพ
– พฤติกรรมที่เรียนรู้มา บางคนอาจเคยได้รับการปลอบใจด้วยอาหารตั้งแต่เด็ก ทำให้เมื่อโตขึ้น เมื่อเผชิญกับความเครียด ก็หันไปหาอาหารเป็นที่พึ่งทางใจ
⚠️ ผลกระทบของการกินตามอารมณ์
แม้ว่าการกินตามอารมณ์จะช่วยให้รู้สึกดีขึ้นในระยะสั้น แต่หากเกิดขึ้นบ่อยครั้ง อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพหลายประการ
– น้ำหนักเพิ่มขึ้น การบริโภคอาหารที่มีแคลอรีสูงบ่อยครั้งอาจทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้น และเสี่ยงต่อโรคอ้วน
– ปัญหาทางจิตใจ การพึ่งพาอาหารเพื่อจัดการกับอารมณ์อาจทำให้เกิดความรู้สึกผิด หรือความเครียดเพิ่มเติม ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะซึมเศร้า หรือวิตกกังวล
– พฤติกรรมการกินที่ผิดปกติ หากไม่จัดการ อาจพัฒนาไปสู่ความผิดปกติในการกิน เช่น การกินมากเกินไป (Binge Eating) หรือการกินแล้วล้วงคอ (Bulimia)
🛠️ วิธีจัดการกับการกินตามอารมณ์
การตระหนักรู้และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสามารถช่วยลดการกินตามอารมณ์ได้
1. สังเกตอารมณ์และความหิว ก่อนกิน ลองถามตัวเองว่า “หิวจริง ๆ หรือแค่รู้สึก เครียด เบื่อ เหงา?”
2. หาทางออกอื่นแทนการกิน เช่น การเดินเล่น ฟังเพลง พูดคุยกับเพื่อน หรือทำกิจกรรมที่ชอบ
3. วางแผนการกิน การกินอาหารที่มีประโยชน์ในเวลาที่กำหนด สามารถช่วยลดความอยากอาหารที่เกิดจากอารมณ์
4. ขอความช่วยเหลือ หากรู้สึกว่าควบคุมไม่ได้ การปรึกษานักจิตวิทยา หรือผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการสามารถช่วยได้
การกินตามอารมณ์เป็นพฤติกรรมที่หลายคนเผชิญ แต่สามารถจัดการได้ด้วยการตระหนักรู้ และหาวิธีรับมือกับอารมณ์อย่างเหมาะสม การดูแลสุขภาพจิต และร่างกายควบคู่กันจะช่วยให้เรามีชีวิตที่สมดุล และมีความสุขมากขึ้น
ThaiSook เพื่อคนไทยสุขภาพดี มีความสุข
อ้างอิง
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สืบค้นจาก รู้จักภาวะกินตามอารมณ์
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สืบค้นจาก กินตามอารมณ์ เป็นเพียงความอยากหรือว่าใจป่วย
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สืบค้นจาก หยุดกินตามอารมณ์ ตัดวงจรพฤติกรรมทำลายสุขภาพ
Verywell Health สืบค้นจาก Emotional Eating [12]
